Nastanak plime i oseke na Zemljinom vodenom omotaču je posledica revolucije i rotacije Zemlje. Kako se Zemlja pri revoluciji oko Sunca, od afela do perihela putanje, kreće ubrzano a od perihela do afela usporeno, to je jasno da na planetu tokom revolucije deluje sila, promenjivog intenziteta, u pravcu i smeru njenog kretanja. Dejstvo te sile uzrokuje pojavu inercijalnih sila na masama; Zemljinog čvrstog omotača, Zemljinog vodenog omotača i Zemljine atmosfere. Dejstvo inercijalnih sila na Zemljin vodeni omotač, čini da se on blago deformiše. Deformacije vodenog omotača su najizraženije na njegovim elementarnim površinama čiji su vektori kolinearni sa pravcem vektora sile koji deluje na Zemlju u smeru njene revolucije. Sa povećanjem ugla izmedju vektora sile i vektora elementarnih površina a iz razloga zaobljenosti planete, opada i deformacija (ulubljenost) vodenog omotača.
Ulubljenost vodenog omotača odgovara stanju niskih voda, odnosno stanju poznatom kao oseka. Iz ulubljenja istisnuta voda, se na obalama kopna detektuje kao plima.
Rotacija planete Zemlje, čini da se periodično smenjuju mesta najizraženije deformacije vodenog omotača – oseke. Na mestima najmanjeg delovanja inercijalnih sila mase vodenog omotača dolazi do stvaranja visokih nivoa voda, odnosno stanja poznatom kao plima.
Uticaj Meseca, Zemljinog satelita, je osetan i jako značajan, jer revolucijom oko Zemlje, svojom snažnom gravitacionom silom povlači za sobom čitavu masu Zemlje, što njenu putanju revolucije oko Sunca čini blago talasastom. Iz tih razloga se menja pravac i intenzitet dejstva inercijalnih sila na masu Zemljinog vodenog omotača, što se odražava na nivo visokih i niskih voda, čime se detektuje uticaj Meseca.
Ovaj rad u celosti možete naći na linku http://www.scribd.com/doc/27122759/Uzrok-nastanka-plime-i-oseke.
No comments:
Post a Comment